![Junnier Sysadmin Slaweally [JSS]](https://rootali.net/wp-content/uploads/logo.png){kind=logo}
Linux Komutları: A’dan Z’ye Kapsamlı Rehber
A ile Başlayan Komutlar
a2enmod
Apache2 modüllerini etkinleştirir.
a2enmod [modül_adı]
sudo a2enmod rewrite
a2dismod
Apache2 modüllerini devre dışı bırakır.
a2dismod [modül_adı]
sudo a2dismod php7.4
a2ensite
Apache2 sitelerini etkinleştirir.
a2ensite [site_adı]
sudo a2ensite example.com.conf
a2dissite
Apache2 sitelerini devre dışı bırakır.
a2dissite [site_adı]
sudo a2dissite 000-default.conf
adduser
Yeni bir kullanıcı hesabı oluşturur.
adduser [seçenekler] kullanıcı_adı
sudo adduser yeni_kullanici
alias
Komutlar için takma ad (alias) oluşturur.
alias [isim=’komut’]
alias ll=’ls -la’
apt
Debian/Ubuntu tabanlı sistemlerde paket yönetimi için kullanılır.
apt [seçenekler] komut
sudo apt update && sudo apt upgrade
apt-get
Paket yükleme ve yönetim aracı (apt’nin öncülü).
apt-get [seçenekler] komut
sudo apt-get install nginx
apt-cache
APT paket önbelleğini sorgular.
apt-cache [seçenekler] komut
apt-cache search php
at
Komutları belirtilen bir zamanda çalıştırır.
at zaman
echo “shutdown -h now” | at 23:30
awk
Metin işleme ve veri çıkarma aracı.
awk ‘program’ dosya
awk ‘{print $1}’ dosya.txt
B ile Başlayan Komutlar
basename
Bir dosya yolundan dosya adını çıkarır.
basename [seçenekler] isim [sonek]
basename /home/user/dosya.txt
bash
Bourne Again SHell, Linux için komut yorumlayıcısı.
bash [seçenekler] [dosya]
bash script.sh
bg
Durdurulmuş bir işi arka planda çalıştırır.
bg [iş_id]
bg %1
bzip2
Dosyaları sıkıştırır veya açar.
bzip2 [seçenekler] dosya_adı
bzip2 büyük_dosya.log
break
Bir döngüden çıkar (betik programlamada).
break [n]
for i in {1..10}; do if [ $i -eq 5 ]; then break; fi; echo $i; done
C ile Başlayan Komutlar
cal
Takvimi görüntüler.
cal [seçenekler] [ay] [yıl]
cal -3
cat
Dosya içeriğini görüntüler veya birleştirir.
cat [seçenekler] [dosya…]
cat dosya.txt
cd
Dizin değiştirmek için kullanılır.
cd [dizin]
cd /home/user/Belgeler
chgrp
Dosya veya dizin grup sahipliğini değiştirir.
chgrp [seçenekler] grup dosya
chgrp www-data /var/www/html/index.php
chmod
Dosya izinlerini değiştirir.
chmod [seçenekler] mod dosya
chmod 755 script.sh
chown
Dosya sahibini ve grubunu değiştirir.
chown [seçenekler] kullanıcı[:grup] dosya
chown kullanıcı:grup dosya.txt
chroot
Programlar için kök dizini değiştirir.
chroot [seçenekler] yeni_kök [komut]
chroot /mnt/debian /bin/bash
clear
Terminal ekranını temizler.
clear
clear
cmp
İki dosyayı karşılaştırır.
cmp [seçenekler] dosya1 dosya2
cmp file1.txt file2.txt
comm
İki sıralı dosya arasındaki ortak ve farklı satırları karşılaştırır.
comm [seçenekler] dosya1 dosya2
comm -12 sorted1.txt sorted2.txt
cp
Dosya veya dizinleri kopyalar.
cp [seçenekler] kaynak hedef
cp -r kaynak_dizin hedef_dizin
cron
Zamanlanmış görevleri yönetir.
cron [seçenekler]
crontab -e
crontab
Cron görevlerini düzenler.
crontab [seçenekler] [dosya]
crontab -l
csplit
Dosyayı belirlenen kriterlere göre böler.
csplit [seçenekler] dosya desen
csplit büyük_dosya.txt ‘/^BÖLÜM/’ {*}
curl
URL ile veri transferi yapar.
curl [seçenekler] [URL…]
curl -O https://example.com/dosya.zip
cut
Dosyaların belirli bölümlerini çıkarır.
cut [seçenekler] [dosya…]
cut -d: -f1 /etc/passwd
D ile Başlayan Komutlar
date
Sistem tarih ve saatini görüntüler veya ayarlar.
date [seçenekler] [+format]
date +”%Y-%m-%d %H:%M:%S”
dd
Dosyaları dönüştürür ve kopyalar.
dd [seçenekler]
dd if=/dev/zero of=dosya.txt bs=1M count=10
declare
Değişken özellikleri ve değerleri tanımlar.
declare [seçenekler] [isim[=değer]]
declare -i number=42
df
Disk kullanımını görüntüler.
df [seçenekler] [dosya]
df -h
diff
İki dosya arasındaki farkları görüntüler.
diff [seçenekler] dosya1 dosya2
diff dosya1.txt dosya2.txt
dig
DNS sorguları yapar.
dig [seçenekler] isim [sorgu-türü]
dig example.com MX
dirname
Bir dosya yolundan dizin adını çıkarır.
dirname [seçenekler] isim
dirname /home/user/dosya.txt
dmesg
Çekirdek halka tamponu mesajlarını görüntüler.
dmesg [seçenekler]
dmesg | grep USB
dpkg
Debian paket yöneticisi.
dpkg [seçenekler] eylem
dpkg -i paket.deb
du
Dosya ve dizinlerin disk kullanımını tahmin eder.
du [seçenekler] [dosya…]
du -sh *
E ile Başlayan Komutlar
echo
Bir metni ekrana yazdırır.
echo [seçenekler] [dize…]
echo “Merhaba Dünya”
egrep
Genişletilmiş düzenli ifadeler kullanarak desen arama (grep -E).
egrep [seçenekler] desen [dosya…]
egrep ‘(abc|xyz)’ dosya.txt
eject
Çıkarılabilir medyayı çıkarır.
eject [seçenekler] [aygıt]
eject /dev/cdrom
env
Çevre değişkenlerini görüntüler veya ayarlar.
env [seçenekler] [isim=değer] [komut [argümanlar]]
env | grep PATH
eval
Argümanları kabuk komutu olarak değerlendirir.
eval [argümanlar]
eval “ls -la”
exec
Mevcut kabuğu belirtilen komutla değiştirir.
exec [seçenekler] komut [argümanlar]
exec bash
exit
Mevcut kabuğu veya oturumu sonlandırır.
exit [n]
exit 0
expand
Sekmeleri boşluklara dönüştürür.
expand [seçenekler] [dosya…]
expand -t 4 dosya.txt
export
Değişkenleri alt süreçlere aktarır.
export [isim[=değer] …]
export PATH=$PATH:/yeni/yol
expr
İfadeleri değerlendirir.
expr ifade
expr 5 + 3
F ile Başlayan Komutlar
factor
Tam sayıları asal çarpanlarına ayırır.
factor [sayı…]
factor 60
fdisk
Disk bölümleme tablosunu manipüle eder.
fdisk [seçenekler] [aygıt]
sudo fdisk -l
fg
Bir işi ön plana getirir.
fg [iş_id]
fg %1
file
Dosya türünü belirler.
file [seçenekler] [dosya…]
file image.png
find
Belirtilen kriterlere göre dosya ve dizinleri arar.
find [yol…] [ifade]
find /home -name “*.txt”
finger
Kullanıcı bilgilerini görüntüler.
finger [seçenekler] [kullanıcı…]
finger kullanıcı
fmt
Metin satırlarını belirli genişliğe göre yeniden formatlar.
fmt [seçenekler] [dosya…]
fmt -w 80 dosya.txt
fold
Uzun satırları belirli genişliğe göre böler.
fold [seçenekler] [dosya…]
fold -w 80 dosya.txt
for
Kabuk betiklerinde döngü oluşturur.
for isim [in kelime…]; do komutlar; done
for i in {1..5}; do echo $i; done
free
Bellek kullanımını görüntüler.
free [seçenekler]
free -h
fsck
Dosya sistemini kontrol eder ve onarır.
fsck [seçenekler] [dosya_sistemi…]
sudo fsck /dev/sda1
ftp
Dosya Transfer Protokolü istemcisi.
ftp [seçenekler] [host [port]]
ftp ftp.example.com
Anlatımınız sayesinde konuyu çok iyi anladım.
Bu bilgiler çok faydalı oldu, sağ olun.
Bu bilgiler gerçekten işime yaradı, sağ olun.
linux komutları için teşekkürler. çok kullanışlı komutlar mevcut
aradığım linux komutları bir anda buldum emeğinize sağlık teşekkür ederim. Güzel içerik olmuş.
Ben teşekkür ederim