Ubuntu Sunucuda MariaDB (MySQL) Başlatılamıyor Sorunu ve Kesin Çözümü

Ubuntu üzerinde çalışan bir MariaDB (veya MySQL) servisinin birdenbire başlatılamaması durumu oldukça sık karşılaşılan bir problemdir.
Bu yazıda, özellikle şu hatayla karşılaşıldığında nasıl kesin ve kalıcı bir çözüm uygulanabileceğini detaylı şekilde anlatacağım:

Job for mariadb.service failed because the control process exited with error code.
See "systemctl status mariadb.service" and "journalctl -xeu mariadb.service" for details.

📋 Hata Detayı

Servis başlatılamadığında /var/log/mysql/error.log veya journalctl üzerinden incelendiğinde genellikle şu hatalar görünür:

Can't lock aria control file '/home/mysql/aria_log_control'
InnoDB: Unable to lock ./ibdata1 error: 11
Plugin 'InnoDB' registration as a STORAGE ENGINE failed.

Bu hatalar, MariaDB’nin daha önceki bir süreç tarafından başlatılmış ve tam kapanmamış olmasından kaynaklanır. Veritabanı motoru, ilgili kontrol dosyalarını (örneğin aria_log_control, ibdata1) kilitli gördüğü için yeni bir oturum açamaz ve servis başlatılamaz.

✅ Adım Adım Kesin Çözüm

Bu sorunu çözmek için aşağıdaki adımları uygulayabilirsiniz:

1. Tüm MariaDB/MySQL süreçlerini kapatın:

   sudo pkill -f mariadbd
   sudo pkill -f mysqld
   sudo pkill -f mysql

   Bu komutlar, bellekte çalışan tüm ilgili süreçleri zorla sonlandırır.

2. Temizlik sonrası süreç kontrolü yapın:

   ps aux | grep -i mysql

   Burada yalnızca grep çıktısı görünmelidir. Başka satır varsa süreçler hâlâ çalışıyor olabilir.

3. MariaDB servisini yeniden başlatın:

   sudo systemctl start mariadb

4. Servis durumunu doğrulayın:

   sudo systemctl status mariadb

   active (running) yazıyorsa MariaDB başarılı şekilde başlatılmıştır.

5. MySQL oturumuna giriş yapmayı test edin:

   mysql -u root -p

   Şifrenizi girdikten sonra MariaDB [(none)]> ekranına ulaşıyorsanız her şey normal çalışıyor demektir.

Ek Bilgi

Bu sorunun temelinde çoğu zaman arka planda çalışan, yanlışlıkla açık kalmış ya da hatalı kapanmış bir MariaDB süreci vardır. Bu süreç veritabanı dosyalarını kilitli tuttuğu için yeni oturum başlatılamaz. Manuel müdahale ile bu süreçler sonlandırıldığında sistem normal şekilde çalışmaya devam eder.

 Sonuç

Ubuntu sunucuda MariaDB’nin başlatılamaması ciddi gibi görünse de, birkaç basit terminal komutuyla tamamen çözülebilecek bir problemdir. Yukarıdaki adımları uygulayarak servisi sağlıklı biçimde yeniden başlatabilir, veri kaybı yaşamadan sisteminizi eski haline döndürebilirsiniz.